Trwają przygotowania do wejścia w życie 1 października 2011 roku reformy szkolnictwa wyższego. Obecnie uczelnie powinny opracować niezbędne akty wewnętrzne, w tym regulaminy przyznawania stypendiów.
Zmiany w systemie stypendialnym polegające m.in. na zwiększeniu środków na stypendia socjalne, a także podwyższeniu progu dochodu gwarantującego kandydatom na studia otrzymanie stypendium socjalnego zapewni większy dostęp do studiów młodzieży pochodzącej z rodzin o niskich dochodach. Nowe przepisy uczelnie powinny uwzględnić w nowych regulaminach ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów, w tym kryteriów i trybu udzielania świadczeń pomocy materialnej na rok akademicki 2011/2012.Zmiana proporcji – więcej środków na stypendia socjalne
Przepisy ustawy zmieniającej ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawę o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw wprowadzają zmianę dotychczasowych wielokrotnie krytykowanych, proporcji między środkami z dotacji na fundusz pomocy materialnej przeznaczonymi na stypendia i świadczenia o charakterze socjalnym a środkami na stypendia za wyniki w nauce lub sporcie z 50% do 50% na 60% do 40%, tak aby stypendia socjalne miały wartość realnie wspomagającą niezamożnych studentów w pokryciu kosztów nauki i utrzymania, a stypendia naukowe były przyznawane najlepszym w odpowiedniej wysokości.
Nowe stypendium rektora dla najlepszych studentów, które zastępuje dotychczasowe stypendium naukowe przyznawane będą studentom za wyniki w nauce, a także, jeśli uczelnia w porozumieniu z samorządami studenckim tak zdecyduje, za dodatkowe osiągnięcia naukowe, sportowe i artystyczne (ww. ustawa - art. 181. 1. Stypendium rektora dla najlepszych studentów może otrzymywać student, który uzyskał za rok studiów wysoką średnią ocen lub posiada osiągnięcia naukowe, artystyczne lub wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym.). Od uczelni zależy więc, jakie kryteria przyjmie w regulaminie stypendialnym, ponieważ ustawa pozostawia autonomię właściwym organom kolegialnym uczelni.
Dodatkowo studenci szczególnie wyróżniający się będą mogli otrzymywać stypendia ministra, a wybitni studenci prowadzący badania naukowe – „Diamentowe Granty”.
Należy podkreślić, że uczelnie mogą przyznawać stypendia za wyniki w nauce lub sporcie również z pozabudżetowych środków funduszu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów (m. in. z opłat za korzystanie z domów i stołówek studenckich, z innych przychodów, w tym za wynajem pomieszczeń w tych obiektach), np. w 2009 r. Szkoła Główna Handlowa oraz Politechnika Wrocławska przeznaczyły dodatkowe środki na ww. stypendia z innych przychodów funduszu oraz środków funduszu niewykorzystanych w 2008 r., Politechnika Krakowska – również z niewykorzystanych w 2008 r. środków funduszu oraz z przychodów stołówki studenckiej. W związku z powyższym, w niektórych uczelniach na stypendia za wyniki w nauce lub sporcie zostały wydatkowane większe środki niż na świadczenia socjalne. Nowe przepisy utrzymują możliwość finansowania stypendiów rektora dla najlepszych studentów z innych przychodów funduszu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów.
Podwyższenie progów dochodowych – więcej studentów otrzyma pomoc
W Polsce znaczące środki budżetowe (1,5 mld zł rocznie) przeznacza się na pomoc materialną dla studentów i doktorantów. Korzystają z niej zarówno studenci studiów stacjonarnych, jak i niestacjonarnych uczelni publicznych i niepublicznych. Stosunkowo duża część tej pomocy nie trafia jednak do studentów najuboższych. Dotychczasowy bardzo niski próg dochodu na osobę w rodzinie (602 zł w 2009/2010) określający uprawnienie do stypendium socjalnego powoduje, że w niektórych regionach czy uczelniach duży odsetek tych środków (zgodnie z ustawą do 50%) otrzymują studenci w formie stypendium za wyniki w nauce. Stypendium to nie ma jednak charakteru socjalnego i straciło w ostatnich latach charakter wyróżnienia za osiągnięcia w nauce (a w sytuacji dużej liczby wypłacanych stypendiów naukowych, ma często bardzo niską wysokość, nie ma odpowiedniej rangi – znany jest przypadek stypendiów w wypłacanych w wysokości 15 zł)
Dlatego w reformie z uzgodnieniu z partnerami społecznymi, w tym z Parlamentem Studentów RP skierowano większą pomoc materialną przede wszystkim do najuboższej młodzieży poprzez podniesienie o 30% minimalnej wysokości dochodu na osobę w rodzinie, gwarantującej studentom i doktorantom stypendium socjalne oraz analogiczne podniesiono o 30% górny próg dochodu uprawiającego do ubiegania się o stypendium socjalne – aby więcej studentów w uczelniach publicznych i niepublicznych miało szansę na stypendium socjalne i aby tym samym zwiększyć dostępność studiów wyższych dla większej liczby gorzej sytuowanych osób.
Posty
